Impact op reguliere fotografie

Het stiekem fotograferen van vrouwen in openbare ruimtes groeit uit tot een verontrustend fenomeen met verstrekkende gevolgen.

Creepshots zijn foto's en video's die zonder toestemming worden gemaakt van voornamelijk vrouwen, vaak met een seksuele ondertoon. De beelden tonen ingezoomde shots van lichaamsdelen en worden gemaakt in supermarkten, sportscholen en op straat. Via besloten chatgroepen en internationale forums vinden deze beelden massaal verspreiding.

Het onderzoeksprogramma Pointer ontdekte dat zelfs minderjarige meisjes van veertien jaar die vakken vullen in supermarkten doelwit zijn. "Er zijn online forums die geheel gewijd zijn aan het delen van creepshots", vertelt UvA onderzoeker Lucia Bainotti. De beelden worden vaak voorzien van seksueel getinte commentaren en er wordt zelfs mee gehandeld.

Schadelijke gevolgen

Slachtoffers voelen zich vernederd, angstig en kwetsbaar. Sommige jonge vrouwen durven minder vaak alleen de deur uit. Bainotti benadrukt dat het om gendergerelateerd geweld gaat waarbij visuele content wordt gebruikt om vrouwen te schaden.

Juridische aanpak

Het Openbaar Ministerie in Rotterdam onderzoekt of artikel 254ba van toepassing is. Deze bepaling stelt dat het strafbaar is om zonder toestemming afbeeldingen van seksuele aard te maken. Die seksuele strekking ontstaat al wanneer wordt ingezoomd op geslachtsdelen, ook bij volledig geklede personen.

Impact op reguliere fotografie

Het fenomeen schaadt ook legitieme fotografie. Straatfotografie wordt steeds problematischer doordat mensen begrijpelijkerwijs wantrouwend reageren op camera's in openbare ruimtes. Het onderscheid tussen artistieke documentatie en creepshots is voor voorbijgangers vaak niet te maken. Dit bemoeilijkt het werk van fotografen die stadsbeelden willen vastleggen.

Creepshots weerspiegelen een cultuur waarin vrouwen als objecten worden gezien. De oplossing vereist juridische vervolging, bewustwording en cultuurverandering zodat vrouwen zich weer veilig kunnen voelen en legitieme fotografie haar plaats kan terugveroveren.