Nederlandse fotografen in verzet tegen koers fotomuseum

Gepubliceerd op 5 oktober 2025 om 03:21

In een openlijke aanval op het beleid van het Nederlands Fotomuseum eisen meer dan negentig gerenommeerde fotografen dat de instelling terugkeert naar haar kern: de fotografie zelf. In een open brief beschuldigen ze het museum van provincialisme en geslotenheid.

Het Nederlands Fotomuseum is verwikkeld in een inhoudelijke crisis, zo stellen de ondertekenaars van de brief. Terwijl alle aandacht de afgelopen tijd uitging naar het ontslag van de directeur, is een fundamenteler probleem uit het zicht geraakt: het museum heeft volgens hen de makers en de fotografie zelf uit het oog verloren.

"De blikvernauwing van de afgelopen jaren tot 'fotografie uit Nederland' en de hyperfocus op de Eregalerij is niet het resultaat van een visie, maar van het gebrek daaraan," schrijven de fotografen. Die naar binnen gekeerde koers werkt verstikkend, betogen ze. "Het zet een stolp over de Nederlandse fotografie."

Internationale context ontbreekt

De fotografen, onder wie bekende namen als Iwan Baan, Koos Breukel, Rob Hornstra en Kadir van Lohuizen, eisen dat het museum Nederlandse fotografie niet alleen presenteert, maar uitdaagt en bevraagt in een internationale context. Ze wijzen op gemiste kansen: grote tentoonstellingen zoals die van Wolfgang Tillmans in Centre Pompidou of 'Ideas of Africa' in het MoMA in New York gaan voorbij aan iedereen die niet zomaar een ticket naar Parijs, Londen of New York koopt.

"Noch de fotografie zelf, noch de makers ontwikkelen zich alleen binnen nationale grenzen," schrijven ze. Voor een nationaal museum voor het belangrijkste beeldmedium is provincialisme het laatste wat nodig is om relevant te zijn.

Terugkeer naar de basis

De open brief roept het Fotomuseum op om terug te keren naar de essentie van haar bestaan. Het museum moet volgens de makers functioneren als "een huis waar een voor iedereen open, levendig, bevragend, stimulerend en prikkelend klimaat heerst." Een plek waar werk van beeldmakers in volle breedte en diepgang te zien is, los van institutionele of politieke agenda's.

In plaats van afstand te bewaren, zou het museum juist proactief het debat moeten aanvoeren en actuele onderwerpen in de fotografie inhoudelijk moeten adresseren. Technologische ontwikkelingen, ethische vraagstukken en monopolisering van media spelen een bepalende rol in hoe we de wereld zien, en de fotografie staat daarin nog altijd centraal.

Dialoog met makers

Cruciaal in de oproep is de vraag om meer interactie met het werkveld zelf. "Sta niet langer met de rug naar het eigen werkveld. Jullie kunnen niet zonder ons," luidt de boodschap aan het museum.

De ondertekenaars willen dat het Fotomuseum experimenteert, dekoloniseert, bediscussieert en participeert. Het museum moet in gesprek gaan met makers over de toekomst van het medium, van hen leren hoe de fotografiepraktijk verandert en hoe beeldvorming werkt.

"Laat verbanden zien tussen nationaal en internationaal, tussen heden en verleden, tussen de wereld van het beeld en ons beeld van de wereld," schrijven ze. "Zet je prachtige en belangrijke collectie daarbij in."

De brief eindigt met een onverhulde oproep: "Open de deuren van pakhuis Santos en laat ons binnen!"


De open brief is ondertekend door meer dan negentig Nederlandse fotografen, waaronder Hans Aarsman, Iwan Baan, Florian Braakman, Koos Breukel, Ad van Denderen, Elspeth Diederix, Rob Hornstra, Paul Kooiker, Kadir van Lohuizen, Hellen van Meene, Awoiska van der Molen en Henk Wildschut.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.